Wat als niet het kind, maar het systeem het probleem is?
Toen mijn zoon vijf jaar was, veranderde zijn gedrag.
Geen kleine buien, maar pure paniek. Zichtbaar in zijn ogen, voelbaar in zijn lijf. Ik vroeg om hulp — geen label, maar iemand die écht met ons meekeek. Wat ik kreeg? Een muur van regels.
Zonder diagnose geen toegang.
Geen label, geen begeleiding.
Langzaam ontdekte ik: het systeem draait niet om kinderen.
Het draait om protocollen, voorspelbaarheid en controle.
Hoe onvoorspelbaarder een kind, hoe sneller het stempel “er is iets mis” volgt.
Hoe we kijken, vormt kinderen
Op school krijgen kinderen al vroeg kleurengroepjes: groen voor de snelle, oranje voor gemiddeld, rood voor wie achterloopt. Kinderen weten dat. En ze gaan zich ernaar gedragen.
Later las ik over het beroemde experiment van Jane Elliott. Een klas werd verdeeld in blauwogige en bruinogige kinderen. Binnen één dag gedroegen de kinderen zich zoals hen was verteld: de één beter, de ander minderwaardig. Alleen maar omdat iemand het zei.
Dat is precies wat er in ons systeem gebeurt. Hoe er naar een kind gekeken wordt, bepaalt wie het durft te zijn.
Gedrag is geen stoornis
We labelen gedrag zonder context. We praten over kinderen alsof ze een probleem zijn, in plaats van dat ze ergens last van hebben.
Een kind dat niet mee kan in de drukte, krijgt een stoornis.
Een kind dat overspoeld raakt, krijgt therapie.
Maar wat als het kind niet ziek is, maar verdwaald? Niet dwars, maar moe van het vechten tegen iets wat het niet begrijpt?
Mijn zoon had geen stoornis. Hij had ruimte nodig. Rust. Begrip.
Een ander pad
Als ik had meegedaan met het systeem, had hij nu misschien een dossier gehad. Dagelijkse medicatie. Een plek in een instelling. Niet omdat hij dat nodig had, maar omdat niemand hem werkelijk zag.
Ik koos anders.
Ik stopte met hem passend maken voor een systeem dat hem brak.
Ik begon te luisteren. Naar zijn paniek. Zijn stiltes. Zijn ogen.
En langzaam vond hij zijn weg terug.
De echte vraag
Wat zou er gebeuren als we kinderen niet langer meten aan protocollen, maar begeleiden vanuit hun beleving?
Als we gedrag niet langer zien als probleem, maar als een boodschap die gehoord wil worden?
Dat is waar mijn reis begon.
En dat is wat ik deel in mijn boek Zien is Helen: hoe één moeder tegen het systeem in koos voor haar kind - en daarmee ontdekte dat het niet het kind is dat veranderd moet worden, maar de manier waarop we kijken.
Reactie plaatsen
Reacties